Öfke Kontrol Bozukluğu Nedir?

Öfke, hoş karşılanmayan durumlara karşı verilen bir tepkidir. Öfke kontrol bozukluğu, öfkenin dışarıya karşı düzgün bir biçimde aktarılamaması, aşırıya kaçılmasıdır. Gerçekten birçok insanın sinirlenebileceği durumlarla karşılaşıldığında öfke duymak olağan bir durumdur. Ayrıca öfke, sağlıklı bir duygudur. Fakat bunun dozajı ve dış dünyaya nasıl aksettirildiği önemlidir.
Öfke durumlarında genellikle tepkiler ani olarak, sıcağı sıcağına yani öfkeye sebep olan olay gerçekleştiği anda verilir. Öfke durumunda verilen tepkiler genel anlamda sesini yükseltmek yani bağırıp çağırmak, etraftaki nesneleri kırıp dökmek, çevresindeki bireylerle kavga etmek şeklinde kendini gösterir. Ancak bazı kişiler öfkesini dışarı yansıtmakta pek becerikli olmayabilir. Bu kişiler öfkelendiklerinde bu öfke duygusunu dışarı yansıtmak yerine içine atmayı tercih ederler. Ancak bu pek sağlıklı bir durum değildir. Çünkü öfke duygusundan arınamayıp bunu hep kendisine saklayan kişiler en çok kendine zarar verir. Öncelikle psikolojik olarak yıpranırlar. Ayrıca sürekli bu duyguyu içine atmaları bu öfkenin birike birike daha büyük bir hale dönüşmesine ve öfke patlaması şeklinde kendini göstermesine sebep olur ki bu öfke patlaması durumu da normal öfke durumundan çok daha ciddi boyutlara taşınabilir.

Öfke Durumunda Vücudun Tepkisi

Öfke durumunda vücudumuz bazı reaksiyonlar gösterir. Öncelikle öfkelenildiği zaman kan basıncı artar. Kalp atışları hızlanır. Nefes alıp vermede düzensizlik görülebilir, kesik kesik nefes alma durumu oluşabilir. Öfkeli insanda titreme gibi fiziksel belirtiler de meydana gelebilir. Bunun yanında mide ve bağırsak problemleri de oluşabilir. Zaten mide ve bağırsak sorunlarının nedenlerinden biri de psikolojik durumdur. Öfke anında kişi aşırı bir stres altında hisseder ve aşırı stres altındaki öfkeli insan çok fazla gergin bir hava aksettirir. Öfke bazen öyle bir hâl alır ki kişi şiddete bile başvurabilir. Bu öfkenin aşırı boyutudur. İşte öfke kontrol bozukluğu da aslında burdaa kendini gösterir. Öfke normaldir, ancak aşırısı bir kontrol bozukluğudur.

 

Öfkenin birçok sebebi olabilir. Öncelikle epilepsi gibi nörolojik hastalıklar öfkenin sebebi olabilir. Epilepsi hastalığının bazı türleri kendisi bayılma şeklinde göstermeyip öfke patlamalarıyla kendini belli eder. Eğer küçük yaşlarda tedavisi yapılmazsa o kişide sonradan davranışsal bozukluklar oluşabilir. Psikiyatri dilinde epileptik karakter olarak adlandırılan yapıdaki kişiler öfke anında aşırı tepkiler gösterir ki tabiri caizse kendini kaybeder ve sonrasında büyük pişmanlık duyarlar. Toplum tarafından dışlanmak da bir öfke nedenidir. İnsanlar tarafından sürekli itilip kakılan, dışlanan, eleştirilen, aşağılanan bireyler daha öfkeli bir kişilik yapısına sahip olurlar. Bilhassa çocukların birbirlerinin fiziksel özellikleriyle dalga geçmeleri, kendisiyle dalga geçilen kişiyi zamanla öfkeli bir birey haline getirir. Aile içi şiddet de bir diğer öfke sebebi olup ciddi bir problemdir. Unutulmamalıdır ki şiddet şiddeti doğurur. Çok ilgisiz davranılan bir çocuk sevgiye ve şefkate muhtaçtır. Ve ilgi açlığı çektiğinde şiddet eğilimli davranışlar göstererek ilgi odağı olmaya çalışır. Zamanla bunu alışkanlık haline getirerek her hoşuna gitmeyen durum karşısında öfke sorunu yaşar. Bunların yanında çocuklara şiddet içerikli programlar izlettirilmesi, çocukların şiddet eğilimli öfkeli bireyler olmasına sebep olabilir. Şiddet içerikli yayınlar izleyen çocukların zamanla saldırgan bir kişilik yapısına bürünmesine sebep olabilir. Amerika’da yapılan bir araştırmaya göre de şiddet içerikli yayınlar çocuklarda ve ergenlik çağındaki gençlerde öfkeyi arttırdığı ve saldırgan bir tutum içinde olmalarına sebep olduğu tespit edilmiştir. Çocukluk döneminde yaşanan travmalar da öfke kontrol bozukluğunun en önemli sebeplerinden biridir. Çocuklukta yaşanılan dayaklar, cinsel tacizler bu travmaların en yaygın nedenleridir.

Devam…

• Öfkenin sağlıklı bir duyu olduğunu ancak bunu kontrolünü sağlamakta zorluk yaşandığında bunun hiç de iyi bir şey olmadığını belirtmiştik. Öfke , insana psikolojik huzursuzluk vermenin yanı sıra başka durumları da ortaya çıkarabilir. Özellikle kalp hastalıklarının bir nedeni de aşırı öfke durumudur. Öfke kontrol bozukluğu yaşayan kişilerde kalp krizi geçirme riskinin daha fazla olduğu iddia edilmektedir. Bunun yanında öfke, hipertansiyon hastalığının da tetikleyicisidir. Şeker hastalığının nedenlerinden biri de öfkedir. Şeker hastası olan kişiler genelde çabuk öfkelenen bireylerdir. Öfke, psikolojik olarak da sorunlara yol açar. Özellikle çağımızın hastalığı olan depresyonun nedenlerinden biri de aşırı öfke durumudur. Bunun dışında kalıtsal hastalıkların oluşmasını tetikleyen bir unsur da olabilir. Kısacası birçok hastalığın başlıca sebeplerinden biri olan öfkenin kontrol altında tutulmasına özen gösterilmelidir.

Sonuç

Öfke kontrolü önemli bir husustur. Eğer öfke kontrolünde sorunlar yaşanıyorsa bununla başa çıkmanın yolları öğrenilmelidir. Öfkeli bireyler olaylara daha geniş açıdan bakmayı öğrenmeli, bakış açılarını değiştirmeyi denemelidirler. Gevşeme teknikleri ile daha sakin bir yapıya sahip olunmaya çalışılmalıdır. İletişim yeteneklerini geliştirmek için çaba sarfetmelidirler. Kişinin öfkelenmesine yol açan ortamlardan uzak kalması sağlanmalıdır. Bunun yanında psikolojik tedavi alınmalıdır. Psikolojik rehabilitasyon teknikleri ve ilaç tedavisi ile birlikte soruna çözüm bulunmaya çalışılmalıdır. Öfke durumlarında daha mantıklı hareket etmeye özen gösterilmelidir. Kişi kendini bu konularda sürekli telkin etmelidir.